ՓԵԱԿՆԵՐԻ ՏԱՐԱԲԱԽՏՈՒԹՅՈՒՆ

7.    ԵՂՈՒՆԳ ՈՒՆԵՍ` ԳԼՈՒԽԴ ՔՈՐԻ

-      Մանե՜, Մանե՜, սուրճն ու պաղպաղակը դի՛ր սեղանին, մազերս չորացնեմ` գամ: Համ էլ քեզ բան ունեմ պատմելու:

-      ……………………………………………………

-      Մանե՜, էս ի՜նչ դառը սուրճ ես սարքել, աղջիկս, մոռացե՞լ ես, որ Սկալդինադ քաղցրասեր է, Մանե՜ ջան, ո՞նց ես մոռացել, աղջի´կս:

-      ……………………………………………………..

-      Մի օր, երբ փոքր էի, էնքան փոքր, որ դեռ չգիտեի աշխարհի վտանգների մասին, բայց արդեն գիտեի, որ աշխարհը շարունակվում է մեր գյուղը շուրջկալած բլուրների մյուս երեսին, կանգնեցի փայտե աթոռին, կողպեքի փականն աջ պտտեցի, լեզվակը սահուն ճթթոցով դուրս թռավ տեղից, մեր տան դուռը բացվեց, աթոռից թռա ճռճռացող հատակին, աթոռը մի կողմ հրեցի ու դռան կիսաբաց արանքով դուրս եկա` դուռը հետևիցս բաց թողնելով: Երևի կարծում էի` շուտով հետ կգամ ու էդ նեղ արանքից տուն կմտնեմ: Մի մատ երեխա էի ու բնազդորեն զգում էի` ուր էլ գնամ, տուն եմ գալու, թող դուռը կիսաբաց մնա:   

Չգիտեմ, թե ինչքան ժամանակ էի քայլել, բայց երբ երևաց, որ գյուղի մի ծայրից մյուսն եմ հասել, ինձ չկորցրի, էլի ոտքերիս զոռ տվեցի, գնացի, գնացի ու հասա մի հեռու տեղ, վերևից նայեցի, ի՜նչ տեսնեմ` ներքևում թշշալով, վշշալով` ջուր է հոսում, քիչ էր մնում ընկնեի էդ ջուրը, բայց ինձ մի կերպ զսպեցի ու հետ-հետ գնալով` գլուխս խփեցի մի կոշտ կոտոշի, շուռ եկա, տեսնեմ` սև, մեծ, դատարկ խողովակ է, էնքան մեծ էր, որ երբ կանգնեցի բերանի մեջ ու ձեռքերս բարձրացրի, մատներս չհասան, որ վիզը բռնեմ ու ճոճվեմ: Մտա էդ խողովակի մեջ ու տմբտմբալով էնքան քայլեցի, մինչև որ դուրս եկա մյուս ծերից, հիմա չգիտեմ, թե քանի ժամ, օր կամ շաբաթ էի քայլել, բայց հիշում եմ, որ անընդհատ քայլում էի, ընկնում էի, վեր էի կենում, նորից էի ընկնում, նորից էի վեր կենում, շունչս կտրվում էր, մի քանի բերան օդ էի կուլ տալիս ու շարունակում մաքառել. ծնկներս ու արմունկներս էնքան էի խփել խողովակի կողերին, որ ցավից մռմռում էին, բայց անգամ փորսող տալով` էլի առաջ էի գնում, որ դուրս գամ էդ թունելից: Վերջը տեղ հասա:

Ուրեմն, երբ տեղ հասա, աչքերիս դիմաց մի հազար շրջան լույս էր պտտվում, հետո սարերը, տները, ծառերն էլ սկսեցին պտտվել, հետո երկինքն իջավ ոտքերիս տակ, հիմա արդեն երկնքում էի քայլում, հետո, երբ երկինքը մթնեց, ինձ չկորցրի, մի բարձր ցատկով իջա երկնքից ու վազելով գնացի հասա մի անծանոթ տեղ, որտեղ լույսի շիթերն ընկան աչքերիս մեջ, որ ինձ կուրացնեն, բայց ես նայեցի, տեսա ու խելքս էնքան կտրեց, որ հասկացա` քաղաք եմ ընկել, քանի որ մամաս ասել էր` քաղաքի փողոցներում գիշերը լույսեր են վառվում: Շշմած քայլեցի էդ քաղաքի փողոցներով, լույսերի միջով վազեցի, աստիճաններով բարձրացա, լույսերի վրայով թռա, աստիճաններից իջա, կռացա ու քիթս դեմ տվեցի ապակուն, գետնին կպած պատուհաններից ներս նայեցի. մութ էր, բան չէր երևում, ու երբ տեսա` էսքան վազվզելուց հետո ոչ մեկն ինձ չի նկատում էդ քաղաքում, շրջվեցի ու հետ եկա` մեր գյուղի ճամփան բռնած, շատ քայլեցի, քիչ քայլեցի, հասա էն մեծ, սև խողովակին, մտա մեջը, նորից տմտմբալով, ընկնել-վեր կենալով, քերծվելով ու կապտելով շարժվեցի, հասա խողովակի մյուս ծերին, դուրս եկա, նորից քայլեցի, գյուղի էս գլխից մտա, էն գլխով դուրս եկա ու հասա տուն:

Հաջորդ օրը մեր գյուղը խոսում ու բերնեբերան պատմում էր իմ հերոսության մասին: Բոլորը միաբերան վկայում էին, իրար հերթ չտալով` նկարագրում ու պատմում էին, թե ես ոնց էի մոլորվել անմարդ ու անցուցանակ ճանապարհին ու առանց կողմնակի օգնության, առանց որոնող ջոկատի փրկության` ոնց էի գլխիս ճարը տեսել ու ողջ-առողջ տուն հասել:

Մեր գյուղացիները նաև վկայում էին, որ ես հաստատ քաղաք էի հասել, որտեղ գետնահարկի պատուհաններից մեկում մի կախարդի գլուխ էի տեսել, վախից լեղիս ճաքել էր, ու ես պուկ` փախել էի իմ հարազատ գյուղը, որտեղ հորս տատմերը մոմ էր թափել ու վախս բռնել, որ մի ցավի չտիրանամ: Կա-չկա` մոմը քչություն էր արել:

Վերադարձիս օրը կարմրանախշ թվով մտավ մեր գյուղի տոնացույցի մեջ:

Օրեր ու ամիսներ ու տարիներ անց միայն իմացա, որ անգամ ինձ բանի տեղ չդրած քաղաքում էին մարդիկ խոսում աննախադեպ հերոսությանս մասին: Ես հերոս էի: Մեր ժամանակների հերոսը ես էի: Ուրիշների փոխարեն ե´ս էի ինձ որոնել, գտել ու փրկել, ես էի ինձ ճանաչել քաղաքի օտարության մեջ, ես էի ինձ բռնացրել ու դարձի բերել: Էդ օրվա հերոսությունս մնացած կյանքիս համար սովորություն դարձավ: Հենց նեղն էի ընկնում, մենակ իմ օգնությանն էի դիմում: Երբ մի քիչ էլ մեծացա, արդեն գլխի էի ընկնում, թե մերս ինչի էր ասում. «Է՜հ, սուտ բան ա, էս կյանքը փուչ դուրս եկավ, ամեն մարդ իրա համար ա ապրում, ամեն մարդ իրա դարդն ա լացում, թե եղունգ ունես` գլուխդ քորի»: Հիմա եմ հասկանում, որ մերս ճիշտ էր ասում: Հասկանու՞մ ես` ինչ եմ ասում, Մանե: Մի օր կհասկանաս:

-      ……………………………………………………   

-      Հիմա, հենց հիմա հիշեցի, որ մի բան էլ եմ ուզում խոստովանել, Մանե, աղջի´կս, դու սուրճդ խմի, չսառի, ես սառն էլ եմ խմում, էս պատմեմ, քանի դեռ չեմ մոռացել, պատմեմ, քանի դեռ էն բժիշկները չեն եկել ու ինձ, իրենց կարճ խելքով, խիստ օգտակար, հանգստացնող չեն ներարկել, քանի դեռ դրանց ձեռքին իսկական գիժ չեմ դարձել, քանի դեռ ինձ փորձադաշտ չեն սարքել և փուքը նստած փուչիկի պես աղբաման չեն նետել, ուզում եմ էս մի բանն էլ պատմել, որ կյանքս լրիվ պատկերացնես:

-      ……………………………………………………

-      Ուրեմն, ամառվա մի կարմիր օր, երբ դեռ դպրոցական էի ու արդեն երազածս արձակուրդն էի վայելում, հանկարծ սկսեցի մրսել, էն ո՜նց էի մրսում, ո՜նց էի մրսում, բայց չէի ուզում, որ տատս ու պապս կամ մերս ու հերս իմանային, թե ինձ հետ ինչ էր կատարվում: Իսկ ինձ հետ էնքան էլ սովորական բան չէր կատարվում, Մանե. ես մրսում էի, սարսռում էի մի օր, երբ բոլորը շոգից խեղդվում էին, երբ արևը վառում էր հողն ու խոտը, մեր Ծաղիկ հորթի գլուխը, մեր` պոչն ու ականջները կտրած Չամբարի մռութը, ես մրսում էի, բայց ոչ մեկին չէի ուզում ասել, որ ոսկորներս ցրտից շխկշխկում էին, զնգզնգում, կտկտում ու ջարդվելու պես ցավում էին:

Մարմինս ցրտից փայտացել էր, ես ինձ փայտե տիկնիկ էի զգում` փայտե երեսով, փայտե ձեռք ու ոտքով, փայտե մազերով ու փայտե սրտով տիկնիկ, որի փայտե թիկունքին մի ահագին անցք կար, ու էդ անցքում էր պահվում էդ փայտե տիկնիկի փայտե սիրտը լարելու բանալին:

Հիմա, երբ հիշում եմ, թե ինչպես ինձ չնետեցի վառարանը, որ վերջապես ուշքի գամ, զարմանում եմ, քանի որ արդեն հասել էի բոցերի մեջ հուրհրացող օջախին ու սրթսրթալով նայում էի: Նայեցի, նայեցի, բայց էդպես էլ չհամարձակվեցի նետվել օջախի ճթճթացող գիրկը: Քաջությունս չհերիքեց, որ խոստովանեմ. «Ներեցեք, որ ձեզ նման չեմ շոգում, ներեցեք, որ ձեզ նման չեմ»:

Սառած-փայտացած նստել էի վառարանի թեժության կողքին. ոչ մի հույս չկար, որ կտաքանամ: Էդպես էլ չտաքացա: Ու երբ գլուխ էի կոտրում, որ հասկանամ, թե ինչի չէի տաքանում վառարանի թեժության մեջ, հանկարծ կայծակնահար եղա: Դու մի ասա` վառարանը ես էի հորինել ու միայն ես էի տեսնում: Ես տեսնում էի մի վառարան, որը չկար, ավելի ճիշտ` կար, բայց ուրիշ տեղ էր, համենայն դեպս, ո´չ էնտեղ, որտեղ ես էի մրսում, ու քանի որ ինձ տաքություն էր պետք, նստած երևակայում էի, թե հասել եմ էն մեն միակ վառարանին, որին, աչքս ջուր կտրած, սպասում էի դեռ ծնվելուց առաջ, որպեսզի ուրախությունից ինձ անխնա նետեմ նրա թեժության մեջ ու հանուն վեհ գաղափարի` հանուն շրջապատի ծափահարության, կյանքս զոհաբերեմ:

-         Մանե՞:

-         ………………………………………………………

-         Հասկանու՞մ ես` ինչ եմ պատմում, Մանե՛ս:

-         ………………………………………………………

ԴՈՒՌԸ ԹԱԿՈՒՄ ԵՆ

ÎÆÜ. §â·Çï»Ù` ¹áõù ·Çï»ù, û áã, µ³Ûó »ë Ýáñ  »Ù ÇÙ³ó»É, áñ Ñ»Ýó Ù³ñ¹Á Ù»éÝáõÙ ¿, »Ã», ÝáõÛÝÇëÏ, ¿¹ Ù³ñ¹Á Ïáõéù ¿, ³é³çÝáñ¹ ϳ٠³Ñ³µ»ÏÇã, ¸ÜÂ-Ý ù³Ý¹áõÙ »Ý áõ ϳñ¹áõÙ µáÉáñ Ññ³Ñ³Ý·Ý»ñÁ, áñ ϳï³ñ»É áõ ãÇ Ï³ï³ñ»É Ýñ³ Ù³ñÙÇÝÁ: ÜëïáõÙ` ϳñ¹áõÙ »Ý: ø³Ý¹áõÙ, ѳí³ù»Éáí` ϳñ¹áõÙ »Ý: ²ÛëÇÝùÝ, »Ã» áõ½»Ý, Ïù³Ý¹»Ý, ³ÛëÇÝùÝ` ϳñ»ÉÇ ¿ ù³Ý¹»É ¸ÜÂ-Ý áõ ϳñ¹³É Ù³ñ¹áõ ·³ÕïÝÇùÁ: ØÇ Ëáëùáí, »Ã» Ù³ñÙÇÝÁ Ù³ñ¹áõ ÑÇß³ï³Ï³ñ³ÝÝ ¿, ÇëÏ ÏÝáç Ù³ñÙÇÝÁ` Ù³ñ¹ÏáõÃÛ³Ý ÑÇß³ï³Ï³ñ³ÝÁ, áõñ»ÙÝ, ÇÝãå»ë ³ëáõÙ ¿ ÒdzíáñÁ, áñù³Ý ¿É Ñá· ï³Ý»ù Ó»ñ Ù³ñÙÝÇÝ, ÙǨÝáõÛÝ ¿, ÁÝûñóáÕÝ»ñÁ Ë»ÉùÇó ¹áõñë Ïë³ñëé³Ý, ÇëÏ áñ ãë³ñëé³Ý ¿É, µ³óµ»ñ³Ý Ïϳñ¹³Ý áõ É»½íáí Ïóåå³óÝ»Ý` óÁ, óÁ, óÁ~: ØÇ ÙáÉ»ÏáõÉÝ Ç±Ýã ¿, Ñ»ã, µ³Ûó Ù»~Í Ñáõݳñ áõÝÇ: àñ ¹Ý»ë ³ë»ÕÇ Í³ÛñÇÝ áõ ³å³Ïáõ ï³Ï ݳۻë, ¿¹ ÙáÉ»ÏáõÉÁ óáõÛó Ïï³ ¿Ý ëÏǽµÁ, áñï»ÕÇó »Ï»É-ѳë»É »ë ù»½, »Ã» ³Ý·³Ù, ѳë»É »ë, ³ë»Ýù` سñ·áõßÇ Íáõéí½áõÃÛ³ÝÝ áõ гÙáÛÇ ÙÇáï³ÝÇáõÃÛ³ÝÁ: ¸áõ ¿¹ ÙáÉ»ÏáõÉÇ ³ñï³¹ñ³ÝùÝ »ë, Ýñ³ ·»ñÇÝ »ë, áõ ¿¹ ·»ñáõÃÛáõÝÇó ³½³ïí»Éáõ ×Ç·Ç Ù»ç ѳÕÃáÕÁ ϳ٠å³ñïíáÕÁ ϳ٠»ñÏáõëÁ ÙÇ³Å³Ù³Ý³Ï ¹áõ »ë: ºë ³Ûëå»ë ·Çï»Ù¦: 

My interview on "Shoghakat TV" on Language and State

https://www.youtube.com/watch?v=qnljoGpXhEY

My interview on Hrant Matevossyan's Literature on his birthday

http://www.azatutyun.am/media/video/25262040.html

My book in Russian "Telegram to Phatima"

http://www.twunion.com/index.php?al=search&keyword=%D0%94%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%90%D0%BC%D0%B1%D0%B0%D1%80%D1%86%D1%83%D0%BC%D1%8F%D0%BD+%D0%A2%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B0+%D0%A4%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BC%D0%B5&xp=GUEST

Результаты поиска - ПЕРЕВОДЧИКИ СТРАН СНГ И БАЛТИИ

www.twunion.com

ԴԻԱՆԱ ՀԱՄԲԱՐՁՈՒՄՅԱՆ "ԳՐՈՂՆ ՈՒ ԻՐ ՍՏԵՂԾԱԾ ԿԵՐՊԱՐՆԵՐԸ. ՈՒ. ՖՈԼՔՆԵՐ ԵՎ ՀՐ. ՄԱԹԵՎՈՍՅԱՆ"

¶ñáÕÁ ËݳÙùáí óùóÝáõÙ ¿ Çñ ·³Õ³÷³ñ³Ï³Ý ѳ۳óùÝ»ñÁ, ÏñáÝ³Ï³Ý áõ ù³Õ³ù³Ï³Ý ѳÙá½ÙáõÝùÝ»ñÁ` ¹ñ³Ýù í»ñ³·ñ»Éáí Çñ Ï»ñï³Í Ï»ñå³ñÝ»ñÇÝ, ϳ٠·ñáÕÁ ѳٳñÓ³Ïáñ»Ý ³½¹³ñ³ñáõÙ ¿ Çñ ·³Õ³÷³ñ³Ï³Ý ݳ˳ëÇñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ, ÏñáÝ³Ï³Ý áõ ù³Õ³ù³Ï³Ý ÏáÕÙÝáñáßÙ³Ý Ù³ëÇÝ` Ï»ñï»Éáí Ï»ñå³ñÝ»ñ, áñáÝù Çñ ÇëÏ Ñ³Û³óùÝ»ñÇ ÏñáÕÝ »Ý: ´³Ûó ·ñáÕÁ ݳ¨ ëï»ÕÍáõÙ ¿ Ï»ñå³ñÝ»ñ, áñáÝù ãáõÝ»Ý áñ¨¿ Áݹ·Íí³Í ·³Õ³÷³ñ³Ï³Ý ÏáÕÙÝáñáßáõÙ, ÏñáÝ³Ï³Ý áõ ù³Õ³ù³Ï³Ý ѳÙá½ÙáõÝù, ÇÝãå»ë ¨ ãáõÝÇ ÇÝùÁ:

àõ. üáÉùÝ»ñÝ áõ Ðñ. سèáëÛ³ÝÝ û·ïí»É »Ý ·ñáÕÇÝ ÁÝÓ»éí³Í ³Ûë µáÉáñ Ý»ñÑ³Ï Ñݳñ³íáñáõÃÛáõÝÝ»ñÇó:

ê³ñÃáñÇëÝ»ñÇ ·»ñ¹³ëï³ÝÇ Ù³ëÇÝ ëï»ÕÍ³Í àõÇÉÛ³Ù üáÉùÝ»ñÇ Ñ³í³ëïÇ áõ Ùï³ó³ÍÇÝ ³ëù³å³ïáõÙÁ` §ê³ñÃáñÇë¦[1] í»åÁ, Ï»ñå³ñÝ»ñÇ µ¨»é³óí³Í ѳÙá½ÙáõÝùÝ»ñáí, ÇëÏ ³í»ÉÇ Ñ³×³Ë` ³ÝѳÙá½ÙáõÝù, ·³ÉÇë ¿ íϳۻÉáõ, áñ àõ. üáÉùÝ»ñÇ ëï»ÕÍ³Í Ï»ñå³ñÝ»ñÁ 20-ñ¹ ¹³ñ³ëϽµÇ ³Ù»ñÇÏÛ³Ý ØÇëÇëÇ÷ÇÇ Çñ³Ï³Ý µÝ³ÏÇãÝ»ñÝ »Ý, Çñ³Ï³Ý ѳÕóݳÏÝ»ñáí áõ å³ñïáõÃÛáõÝÝ»ñáí, Çñ³Ï³Ý ÏÛ³Ýùáí áõ Ù³Ñáí, ³í»ÉÇÝ` Çñ³Ï³Ý ³é³ëå»Éáí:

¸¨áÛ³Ý ïáÑÙÇ Ù³ëÇÝ ëï»ÕÍ³Í Ðñ³Ýï سèáëÛ³ÝÇ í³í»ñ³Ï³Ý áõ ³é³ëå»É³Ï³Ý ³ëù³å³ïáõÙÁ` §Ü³Ý³ Çß˳ÝáõÑáõ ϳÙáõñçÁ¦[2] íÇå³ÏÁ, Ï»ñå³ñÝ»ñÇ ÑÉáõ Ë»Õ×áõÃÛ³Ùµ, áõ ÙdzÛÝ »ñµ»ÙÝ` §çÕ³ÛÇÝ áõ Ïéí³ñ³ñ, ϳï³Õ³Í¦ Æß˳ÝÇ, áõ ¹»é Ýñ³ÝÇó ¿É ¹³éÁ` Ýñ³ áñ¹áõ` ²ñï³ßÇ, ïáÑÙÇÝ ³ÝѳñÇñ ÍÝáõݹݻñáí, ·³ÉÇë ¿ íϳۻÉáõ, áñ Ðñ. سèáëÛ³ÝÇ ëï»ÕÍ³Í Ï»ñå³ñÝ»ñÁ 20-ñ¹ ¹³ñ³ëϽµÇó ÙÇÝ㨠í»ñç Ó·íáÕ Ñ³ÛÏ³Ï³Ý Èáéí³ ³ß˳ñÑÇ Çñ³Ï³Ý µÝ³ÏÇãÝ»ñÝ »Ý, Çñ³Ï³Ý Ó»éùµ»ñáõÙÝ»ñáí áõ ÏáñáõëïÝ»ñáí, Çñ³Ï³Ý ÍÝáõݹáí áõ Ï»Ýë³Ï»ñåáí, ³í»ÉÇÝ` Çñ³Ï³Ý ïáÑٳͳéáí:

 §¸¨áÛ³Ý ïáÑÙÁ ѳñÛáõñ ùë³Ý ï³ñÇ Ó·áõÙ ¿ñ ²ñÕáõÃÛ³Ý-ºñϳÛݳµ³½áõÏÝ»ñÇ ¹ñ³Í ÉáõÍÁ: îáÑÙÇ ïÕ³Ù³ñ¹ÇÏ áõ ϳݳÛù ѳݷëïáõÃÛ³Ùµ áõ ͳÝñ³ÙïáõÃÛ³Ùµ Ñ»Ýó »½Ý»ñ ¿ÇÝ, áñ ϳÛÇÝ: Ò·áõÙ ¿ÇÝ, áõïáõÙ ¿ÇÝ Ë³ßÇÉ, ÙÇßï ³ëáõÙ ¿ÇÝ §³Ûëûñí³ Ë³ßÇÉÁ ѳÙáí ¿ñ¦, ùÝáõÙ ¿ÇÝ, ٻͳóáÕÝ»ñÇÝ ³ÙáõëݳóÝáõÙ ¿ÇÝ, ¨ ¸¨áÛ³Ý áã ÙÇ ÁÝï³ÝÇùáõÙ í»× ã¿ñ ÉÇÝáõÙ: ºÏ³Í ѳñëÁ ³Ûëï»Õ ¿É »ñ»Ë³Ý»ñ ¿ñ µ»ñáõÙ áõ å³é³íáõÙ, Ù»éÝáõÙ áõ óÕíáõÙ ·»ñ»½Ù³ÝáóÇ ¸¨áÛ³Ýó Ù³ëáõÙ¦ (40-41):  ê³ ³Ûëå»ë ¿ñ, ë³ Çñ³Ï³Ý ¿ñ, áñå»ë ÙÇ ïáÑÙÇ å³ïÙáõÃÛáõÝ, áñÇ í³í»ñ³óÝáÕÁ, Ó»éùÁ ëñïÇÝ ¹ñ³Í, »ñ¹í»É ¿ñ ÇÝùÝ Çñ»ÝÇó, áõ áñ ÙǨÝáõÛÝÝ ¿, ÁÝûñóáÕÇó ãóùóÝ»É ×ßÙ³ñïáõÃÛáõÝÁ, áñù³Ý ¿É ³ÛÝ` ÍÇͳÕÇ Ñ»ï, ó³íÇ ³ñóáõÝù ù³Ù»ñ ¼³ñÙ³ÛñÇ ³ãù»ñÇó áõ ݳ¨` Çñ:

§ØdzÛÝ Æß˳ÝÁ ÍÝí»ó ÝÛ³ñ¹³ÛÇÝ: îáÑÙ»óÇÝ»ñÇó áã Ù»ÏÇÝ ÝÙ³Ý ã¿ñ: ¶áõó» çÕ³ÛÇÝ áõ Ïéí³ñ³ñ ¿ñ ³ÛÝ å³ï׳éáí, áñ ïáÑÙÁ ѳñÛáõñ ùë³Ý ï³ñÇ ã¿ñ áõÝ»ó»É áã ÙÇ çÕ³ÛÇÝ Ýáå³±… ²ëáõÙ »Ù, ·áõó» ïáÑÙÁ ÉÍí³ÍÇ ³ÙµáÕç ËáõÉ µáÕáùÁ ѳí³ù»É ¿ñ, áñå»ë½Ç ÍÝ»ñ ϳï³Õ³Í Æß˳±Ý¦ (41): ²ÛëåÇëáí, ïÇñ³óáõ ´»·áÛÇ áñ¹Ç Æß˳ÝÁ, áñ §×³ñåÇϦ ¿ñ, µ³Ûó §Ù³ùáõñ ëÇñï áõÝ»ñ¦, ¨ ·Çï»ñ, áñ §Ù³ñ¹ÏáõÃÛáõÝ, å³ïÇí, ѳñ·³Ýù¦ Ù³ñ¹áõ ѳٳñ »Ý ë³ÑÙ³Ýí³Í, µ³Ûó ÙǨÝáõÛÝÝ ¿, ßï³åáõÙ ¿ñ` å³ïñí³Ï»Éáí. §Å³Ù³Ý³ÏÁ ùÇã ¿, Å³Ù³Ý³Ï ãáõݻ٠å³ñ³å µ³Ý»ñÇ Ñ»ï ·ÉáõË ¹Ý»Éáõ¦, Çñ Ñ»éáõÝ»ñÇó ·³ÉÇë` ¹»Ù ³é ¹»Ù ¿ »ÉÝáõÙ ýáÉùÝ»ñÛ³Ý ê³ñÃáñÇëÝ»ñÇ ·»ñ¹³ëï³ÝÇ Çñ áõñáõÛÝ ÝٳݳÏÇÝ` ´³Û³ñ¹ ê³ñÃáñÇëÇÝ, áõ ³ß˳ÑÇ Ë³ãÙ»ñáõÏáõ٠ѳïíáõÙ »Ý, ³Ý¹³éݳÉÇáñ»Ý ³ÝÑ»ï³óáÕ Ù³ñ¹áõ ÝáõÛÝ ï»ë³ÏÇ` µéáõÝóùíáÕ ³Ûë Ï»ñå³ñÝ»ñÇ, áõÕÇÝ»ñÁ: §ø³ñáÉÇÝÛ³Ý ³Û¹ ´³Û³ñ¹Á, ÝáõÛÝÇëÏ, ê³ñÃáñÇëÝ»ñÇ ·ÉËÇÝ ¿ñ å³ïáõѳë: ܳ ³ÛÝù³Ý ¿É §ëåÇï³Ï ³·é³í¦ ã¿ñ, ë³Ï³ÛÝ, ³Ý³ËáñÅ Ù³ñ¹ ¿ñ. ûå»ï Ýñ³ µáÉáñ ѳïϳÝÇßÝ»ñÁ ¹ñ³Ï³Ý ¿ÇÝ, ³ÛÝáõѳݹ»ñÓ, ݳ ÙÇßï ³ÝϳÝ˳ï»ë»ÉÇ ¿ñ¦ (16):

§²ÝϳÝ˳ï»ë»ÉǦ ù³ñáÉÇÝÛ³Ý ´³Û³ñ¹Á, áñ ³ñï³ùÇÝáí èÇã³ñ¹ ²é³çÇÝÇÝ ¿ñ ÑÇß»óÝáõÙ` ʳã³Ïñ³ó ³ñß³í³ÝùÇó ³é³ç, ÙÇ ûñ ·ÛáõÕ³Ï³Ý ³Õáóñ³ÝáõÙ ëÏë»ó ³Õí»ëÝ»ñÇ ÙÇ áÑÙ³Ï Ñ³É³Í»É, ÙÇÝã¹»é ³ÛÝï»Õ Ù»Ãá¹Çëï³Ï³Ý »Ï»Õ»óáõ ѳñáõÃÛ³Ý Í»ë ¿ñ ϳï³ñíáõÙ. §àõ ³Ûë ³Ù»ÝÁ ëáëÏ ½í³ñ×áõÃÛ³Ý á·áí, ù³Ý½Ç ݳ ѳëï³ï³å»ë ѳí³ïáõÙ ¿ñ ݳ˳ËݳÙáõÃÛ³ÝÁ, ÇÝãå»ë å³ñ½áñáß íϳÛáõÙ ¿ÇÝ Ýñ³ µáÉáñ ³ñ³ñùÝ»ñÁ, áñå»ë½Ç áñ¨¿ ÏñáÝ³Ï³Ý Ñ³Ùá½áõÙ áõݻݳñ¦ (16) (³ÛëáõÑ»ï¨` µáÉáñ Áݹ·ÍáõÙÝ»ñÝ ÇÙÝ »Ý. - ¸. Ð.):

ܳ˳ËݳÙáõÃÛ³ÝÝ ¿ñ ѳí³ïáõÙ, ÙÇÝã¹»é áñ¨¿ ÏñáÝ³Ï³Ý Ñ³Ùá½ÙáõÝù ãáõÝ»ñ ³Ûë ´³Û³ñ¹Á, ³Ûëå»ë ¿ µÝáõó·ñáõÙ Çñ Ï»ñå³ñÇÝ àõ. üáÉùÝ»ñÁ, ϳñÍ»ë ݳ¨ ѳí»É»Éáí, áñ ݳ˳ËݳÙáõÃÛ³ÝÁ ѳí³ï³É ¹»é ã¿ñ Ý߳ݳÏáõ٠ѳí³ï³É øñÇëïáëÇÝ, ²ÉɳÑÇÝ, ´áõ¹¹³ÛÇÝ Ï³Ù áñ¨¿ ³ÛÉ ÏñáÝÇ` Ù»½ Ý»ñϳ۳óñ³Í îÇñáçÁ: ƱÝã ¿ ë³, »Ã» áã àõ. üáÉùÝ»ñÇ ÏñáÝ³Ï³Ý Ùï³Ñ³Û»óáõÙÁ: ´³Û³ñ¹Á ݳ¨ 滵 êÃÛáõ³ñÃÇ Ñ³Ùѳñ½Ý ¿ñ, §ÇëÏ³Ï³Ý Ñ³Ùѳñ½ ¿ñ¦, ϳñÍáõÙ ¿ñ àõ. üáÉùÝ»ñÁ, ù³ÝÇ áñ §ÙdzÏÝ ¿ñ, áñ ϳٻÝáõÙ ¿ñ, á’ã, ÷³÷³·áõÙ ¿ñ ùáõÝÁ Ñ»ï³Ó·»É ÙÇÝ㨠³ÛÝųÙ, »ñµ ³ß˳ñÑÇÝ Ïí»ñ³¹³éݳñ ÙÇûñÇݳÏáõÃÛáõÝÁ: ÆëÏ ÑÇÙ³ ïáÝ ¿ñ¦ (17): ²Ñ³ ³Ûëå»ë. å³ï»ñ³½ÙÁ áñå»ë §ïáݦ ÁݹáõÝáÕ ´³Û³ñ¹ ê³ñÃáñÇëÁ ¨ å³ï»ñ³½ÙÁ áñå»ë §í»ñÇÝ ßÝáñѦ ÁݹáõÝáÕ æ»µ êÃÛáõ³ñÃÁ àõ. üáÉùÝ»ñÇ Ï»ñï³Í ³ÛÝ Ï»ñå³ñÝ»ñÝ »Ý, áñáÝù, §ÇÝãå»ë å³ñ½áñáß íϳÛáõÙ ¿ÇÝ Ýñ³Ýó ³ñ³ñùÝ»ñÁ, ³Ù»Ý¨ÇÝ áñ¨¿ ù³Õ³ù³Ï³Ý ѳÙá½áõÙ ãáõÝ»Çݦ (17):    

ܳ˳ËݳÙáõÃÛáõÝÁ ݳ¨ ݳ˳Ýß³ÝÝ»ñ ¿ áõÕ³ñÏáõÙ, ¨ »Ã» ׳ϳﳷñ³å³ßï (§ý³ï³ÉÇëï¦) üáÉùÝ»ñÁ ѳí³ïáõÙ ¿ñ ³Û¹ ݳ˳Ýß³ÝÝ»ñÇÝ, ³å³ Ý»ñѳۻóáõÙÇ å³ÑÇÝ Ý³ ã¿ñ ϳñáÕ ¹ÇÙ³Ï³Û»É Çñ ÁÝûñóáÕÇÝ ¨ë ³Û¹ ϳÝ˳½·³óáõÙáí í³ñ³Ï»Éáõ ·³ÛóÏÕáõÃÛ³ÝÁ. §... áõ ³Ûë áÕç ÉéáõÃÛ³Ý Ù»ç ³Ý³ÝáõÝ ÙÇ µ³Ý ϳñ, ÙÇ É³ñí³ÍáõÃÛáõÝ, áñ ͳéÇó Í³é ¿ñ ÍáñáõÙ` ³Ý»ñ¨áõÛà ٻ·Ç å»ë óáÕáï ³é³íáïÇ ³Ýï³éÁ ÉóÝ»Éáí ã³ñ³Õ»ï ݳ˳Ýß³Ýáí...¦ (22):

ºí ³ëïí³Íáõñ³óÙ³Ý ³Ûë ÝáõÛÝ ëáëÏáõÙÝ áõ ³ñѳíÇñùÇ Ýß³ÝÁ ϳ ݳ¨ ø³ñÇ ·ÉËÇÝ Ã³é³Í ³Ûë ·ÛáõÕáõÙ, áñï»Õ ³åñáõÙ ¿ñ §µ³ñ³Ï-Ù³ñ³Ï, ÙÇ ùÇã Ïé³ó³Í¦ ³Ûë Ù³ñ¹Á, áõÙ §×³Ï³ïÇó ¿É »ñ¨áõÙ ¿ñ, áñ ϳï³Õ³Í ßáõÝ ¿¦: àõ Ñ»Ýó ³Ûë Æß˳ÝÝ ¿ñ, áñ ¹áõéÁ ßËÏáóáí ͳÍÏ»ó »ï¨Çó, áõ §ßËÏáóÇ Ñ»ï ÏïáõñÁ ïÝáí Ù»Ï ÑáÕ Ù³Õ»ó¦, áõ Æß˳ÝÁ §³í»ÉÇ áõÅ»Õ ßËϳóñ»ó ¹áõéÁ, ϳñÍ»ë áõ½»Ý³Éáí Ùdzݷ³ÙÇó Ýëï»óÝ»É ÏïáõñÁ ËáõÉ»ñÇ ³Û¹ ݳËñÇ íñ³, ¨ ÑáÕÝ ³í»ÉÇ áõÅ»Õ ßéé³ó ïÝáí ٻυ ¨ ïÇñ³óáõÝ ÙïÙïáõÙ ¿ñ, û Æß˳ÝÁ ÝÙ³Ý ã¿ ù»éáõÝ, Ñáñ»ÕµáñÁ, å³åÇÝ, á±õÙ ÏÉÇÝÇ ù³ß³Í, - ³Û¹ å³ÑÇÝ Éáõë³ÙáõïÇÝ Ïå³í ³ñͳà éáõµÉdzÝáóÁ:

- Ðñ»’¹, Ññ»’¹, Ññ»’¹, Ï»ñ»ù, ˳ßÇÉ ³ñ»ù` Ï»ñ»ù, ÙÇÝ㨠³ëïí³Í ÏѳëÝÇ: ºë Ó»ñ ³ëïÍá…¦ (42):

ÆëÏ §å³ï»ñ³½ÙáõÙ` ÇÝãå»ë å³ï»ñ³½ÙáõÙ¦, - ³ëí³Í ¿ áõ ×Çßï ¿ µáÉáñ ųٳݳÏÝ»ñÇ ½ÇÝíáñÝ»ñÇ áõ ·»Ý»ñ³ÉÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ, áñáÝó ﳷݳåÝ»ñÁ Ï³Ý áõ ³Ñ³·Ý³ÝáõÙ »Ý` ³ÝÏ³Ë ×³Ï³ï³Ù³ñï»ñÇ ³ÏÝϳÉíáÕ »ÉùÇó, ³ÝÏ³Ë µÝáõÃÛ³Ý ½³ñÃáÝùÇó, áñ ³í»ÉÇ ¿ ëñáõÙ ÏáñëíáÕ ÏÛ³ÝùÇ å³ï׳é³Í ó³íÁ. §´³Û³ñ¹Á ѳݹ³ñïáñ»Ý ÝÇñÑáõÙ ¿ñ, ¨ µ³óíáÕ áëÏ»½ûÍ ûñí³ Ý»ñùá Ýñ³Ý ³ë»ë áãÇÝã ã¿ñ ëå³éÝáõÙ, ³ÛÝï»Õ Ëáñ áõ ѳëï³ïáõÝ ÙÇ Ë³Õ³ÕáõÃÛáõÝ ¿ñ µáëáñíáõÙ, áñå»ë áëÏ»½ûÍ ·ÇÝÇ, ÙÇÝã¹»é Ñ»Ýó ³Û¹ ³é³ÝÓÝáõÃÛ³Ý Ý»ñùá áõ Ñ»Ýó ³Û¹ï»Õ ¿ñ ó÷³Ýó»É ³ÛÝ ³Ý³ÝáõÝ áõ ¹³ñ³Ý³Ùáõï ݳ˳Ýß³ÝÁ` ѳٵ»ñ³ï³ñ áõ ѳëáõݳóáÕ áõ ã³ñ³·áõÛŦ (22):

â³ñ³Õ»ï ݳ˳Ýß³ÝÝ ³Ýíñ»å ï³ÝáõÙ ¿ ¹»åÇ ´³Û³ñ¹ ê³ñÃáñÇëÇ ÃÇÏáõÝùÇÝ Ù»Ëí³Í Ïñ³ÏáóÁ, áñÝ ¿É ï³å³ÉáõÙ ¿ §³Ù»Ý³³Ù»ÑÇ µ³Ý³ÏǦ §³Ù»Ý³³Ù»ÑÇ Ù³ñ¹áõݦ, áõ ûå»ï ݳ §É³í ëå³ ¿ñ áõ Ññ³ß³ÉÇ Ñ»ÍÛ³É, µ³Ûó ã³÷³½³Ýó ³ÝËáѻ٠¿ñ¦ (24):

ºí ³Ûëï»Õ ÝáõÛÝå»ë §å³ï»ñ³½Ù ¿ñ, ß³ù³ñ ãϳñ, û׳é ãϳñ, ѳó ãϳñ: ö»ë³ÛÇÝ Ð³Õå³ï ëå³Ý»É ¿ÇÝ, ¨ ùáõÛñÁ, áñµÁ ·ñÏÇÝ, Íí³ñ»É ¿ñ ¼³ñÙ³ÛñÇ Ùáï: Êáëù ϳñ, û ëñ³Ý ¿É í»ñóÝáõÙ »Ý µ³Ý³Ï: àõ ÓáñÇó, ù³Õ³ùÇó µ³ñÓñ³ó³í Æß˳ÝÁ` ÏÝáç áõ »ñ»Ë³ÛÇ Ñ»ï: …

- ²ëáõÙ »ë ºñ»ó³Ýó Øáíë»ëÝ ¿ ëå³Ý»É, ѳ±:

- ºë Øáíë»ëÇ ³ÝáõÝ ãïí»óÇ, - ß÷áÃí»ó ùáõÛñÁ: 

- àñáíÑ»ï¨, - ³ë³ó Æß˳ÝÁ, - ¹áõÝ ¿É, ³Ëå»ñë ¿É, ÙÇ’ ݻճó»ù, ÙÇ ùÇã ¿ß »ù:

سñ³·Çó ѳݻó Ññ³ó³ÝÝ áõ ·Ý³ó: … âáñë ûñ Ñ»ïá »Ï³í: … Øáíë»ëÇÝ ùᯐ ¿ñ ïí»É ׳ϳï` ݳËûñáù ËÉ»Éáí íݳëÁ ( - ìÝ³ë »ë ïí»É, ³Ûï³~, í½Ç¹ áñµÇ áõ ÏÝáç Ñ³ó ¿ ÁÝϳÍ): ÆëÏ íݳëÇ ã³÷Á ë³ÑÙ³Ý»É ¿ñ ÇÝùÁ¦ (42-43):

¶Ý¹³å»ï æáÝ ê³ñÃáñÇëÁ, áñÇ Ù³Ñí³Ý ï»ë³ñ³Ýáí µ³óíáõÙ ¿ §ê³ñÃáñÇë¦ í»åÁ, §áí ³Ýó»É ¿ñ Ù³ÑÇó ³Ý¹ÇÝ áõ ³ÛÝáõÑ»ï` í»ñ³¹³ñӻɦ, Ç ï³ñµ»ñáõÃÛáõÝ ´³Û³ñ¹ ê³ñÃáñÇëÇ ³ÝËáѻ٠áõ ѳËáõéÝ å³Ñí³ÍùÇ, áñÁ á’ã ÙdzÛÝ ù³Õ³ù³Ï³Ý, ³Ûɨ ÏñáÝ³Ï³Ý Ñ³Ùá½ÙáõÝùÝ»ñ ãáõÝ»ñ, áõëïÇ ¨ Ý»ïíáõÙ ¿ñ ûñ ³é³ç ÏáñóÝ»Éáõ ÙÇ³Ï Çñ³Ï³Ý áõÝ»óí³ÍùÁ` ÏÛ³ÝùÁ, ³Ûë æáÝ ê³ñÃáñÇëÁ û’ é³½Ù³Ï³Ý áõ ù³Õ³ù³Ï³Ý Ñëï³Ï Ýå³ï³ÏÝ»ñ ¿ñ Ñ»ï³åݹáõÙ, û’ ÏñáÝ³Ï³Ý áñáß³ÏÇ Ñ³Û³óùÝ»ñ áõÝ»ñ: ¶Ý¹³å»ï æáÝ ê³ñÃáñÇëÁ ëϽµáõÝù³ÛÇÝ Ññ³Ù³Ý³ï³ñ ¿ñ, µ³Ûó »ñµ Çñ ·Ý¹áí ·Ý³ó»É ¿ñ ìÇñçÇÝdz, §·áõݹÁ ßñçí»É áõ ï³å³É»É ¿ñ Ýñ³ ·Ý¹³å»ïáõÃÛáõÝÁ: î³å³É»óÇÝ, áñáíÑ»ï¨ ³Ù»Ý óɳÝãáõ Ñ»ï ݳ ·ÉáõË ã¿ñ ¹ÝáõÙ. ·³ÉÇë ¿ÇÝ ·áÕ³ó³Í ÙáõßÏ»ïÝ»ñáí áõ Ó¨³óÝáõÙ ¿ÇÝ, û ½ÇÝíáñ »Ý¦ (26):

Ú³ÝùÇÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ Ëéáí³ñ³ñ ¿ñ æáÝ ê³ñÃáñÇëÁ, áñÁ, ³é³Ýó ³ãùÁ óñûÉáõ, ¹ÇÙ³ó³í Çñ ÏÛ³ÝùÇ ³Ù»Ý³¹Åí³ñ å³ÑÇÝ, »ñµ §³ÙµáÕç ׳ݳå³ñÑÁ ·ÝáõÙ ¿ñ Ù»çùáí ¹»åÇ Û³ÝùÇÝ áõ ã¿ñ ÷³ËãáõÙ¦, §ÃíáõÙ ¿ñ, û ÙÇ ï³ñÇ ù³ÛÉáõÙ ¿ñ áõ ã¿ñ ѳëÝáõÙ, áã ¿É Ñ³Ù³ñÓ³ÏíáõÙ ¿ñ »ï ݳۻÉ: ܳ ÙdzÛÝ ÙÇ µ³Ý ¿ñ Ùï³ÍáõÙ. áõñ³Ë ¿ñ, áñ ³ÕçÏ»ñùÁ ï³ÝÁ ã¿Çݦ (28):

Æñ ë»÷³Ï³Ý »ñϳ÷ÇÍÁ ϳéáõó»Éáõ ÁÝóóùáõÙ æáÝ ê³ñÃáñÇëÁ ϳÝ˳½·áõÙ ¿ñ Ùáï³Éáõï Ù³ÑÁ. §¾Ý Å³Ù³Ý³Ï Ý³ ß³ï Ñ³×³Ë ¿ñ ³ëáõÙ, û ÙÇÝ㨠߳µ³Ã »ñ»Ïá µáÉáñë ³ÝϻɳÝáóáõÙ ÏÉÇÝ»Ýù: ØdzÛÝ Ã» ¿ëï»Õ »ë Ýñ³Ý ѳÕûóÇ: ºë Ýñ³ÝÇó ßáõï ÁÝϳ ¿Ýï»Õ: ÆëÏ ·áõó» ·»ñ»½Ù³Ý³ïá±õÝ ÝϳïÇ áõÝ»ñ, »ñµ ·Çß»ñ áõ ½ûñ í»ñáõí³ñáõÙ ¿ñ ϳéáõÛóÁ` ÙÇ ËáõñçÇÝ ÉÇ ÷áÕÁ óٵ³Í, ÏñÏÝ»Éáí, û ÙÇÝ㨠³ÝϻɳÝáó Ùݳó»É ¿ ÙÇ Ñ»Í³Ý ¹Ý»É¦ (28):

ÆÝãå»ë ó³Ýϳó³Í å³ï»ñ³½ÙáõÙ, ³ÛÝå»ë ¿É ³Ù»ñÇÏÛ³Ý ù³Õ³ù³óÇ³Ï³Ý å³ï»ñ³½ÙÇ ï³ñÇÝ»ñÇÝ (1861-65ÃÃ.) ùÇã ã¿ÇÝ ³ÛÝ Ù³ñ¹ÇÏ, áíù»ñ ýÇݳÝë³Ï³Ý áõ ù³Õ³ù³Ï³Ý ß³Ñ ¿ÇÝ Ñ»ï³åݹáõÙ: ²Û¹ Ù³ñ¹Ï³Ýó ³Ýí³ÝáõÙ ¿ÇÝ §ù³ñ÷Çõ³·»ñÝ»ñ¦, áñáÝù ³ãùÇ ¿ÇÝ ÁÝÏÝáõÙ Çñ»Ýó ë³ÝÓ³ñÓ³Ï å³Ñí³Íùáí: ²Ñ³ Ýñ³ÝóÇó »ñÏáõëÇÝ, áñáÝù µáñµáùáõÙ ¿ÇÝ Ý»·ñ»ñÇÝ, ·Ý¹³å»ï æáÝ ê³ñÃáñÇëÝ ëå³Ý»ó` áõÕÇÕ Ýñ³Ýó ë»ÝÛ³ÏÁ ÙïÝ»Éáí. §ºñµ Ù»ÏÁ ëïÇåí³Í ëÏëáõÙ ¿ Ù³ñ¹ ëå³Ý»É, ݳ ѳٳñÛ³ ÙÇßï å»ïù ¿ ëå³ÝÇ: ÆëÏ »ñµ ëå³ÝáõÙ ¿, ÇÝùÝ ¿É ³ñ¹»Ý Ù»é³Í ¿:

²ÛÝ »ñ»Ïá, »ñµ ÙáÙ»ñÇ ÉáõÛëÇ ï³Ï Ýëï³Í ׳߳ñ³ÝáõÙ, ·ÇÝáõ µ³Å³ÏÁ Ù³ïÝ»ñÇ Ù»ç ßáõéáõÙáõé ï³Éáí` æáÝ ê³ñÃáñÇëÁ ½ñáõóáõÙ ¿ñ áñ¹áõ Ñ»ï, Ýñ³ ׳ϳïÇÝ ¹ñáßÙí³Í ¿ñ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý áõ ÏáñͳÝÙ³Ý ÙÃÇÝ ëïí»ñÁ: ºñϳ÷ÇÍÁ ϳéáõóí³Í ¿ñ, áõ ³Û¹ ûñÁ ͳÝñ áõ ³ÝáÕáù å³Ûù³ñÇó Ñ»ïá ݳ ÁÝïñí»É ¿ñ Ý³Ñ³Ý·Ç ûñ»Ýë¹ñ³Ï³Ý Ù³ñÙÝÇ Ï³½ÙáõÙ, áõ ÏáñͳÝáõÙ ¿ñ ¹ñáßÙí³Í Ýñ³ ׳ϳïÇÝ áõ Ó³ÝÓñáõÛæ (29):

²Ûëå»ë, ù³Õ³ù³Ï³Ý ѳ۳óùÝ»ñÁ ·Ý¹³å»ï æáÝ ê³ñÃáñÇëÇÝ ÏáñͳݻóÇÝ ³ÛÝå»ë, ÇÝãå»ë ù³ñáÉÇÝÛ³Ý ´³Û³ñ¹ ê³ñÃáñÇëÇÝ Ïáñͳݻó ù³Õ³ù³Ï³Ý ѳÙá½ÙáõÝùÝ»ñÇ µ³ó³Ï³ÛáõÃÛáõÝÁ: ÎáñͳÝáõÙÇ ³Ûë ˳ñ³ÝÁ ¹ñáßÙí³Í ¿ñ ê³ñÃáñÇëÝ»ñÇ ×³Ï³ïÇÝ, áñáÝù Ù³ñÙݳíáñáõÙ áõ ËáñÑñ¹³ÝßáõÙ ¿ÇÝ ³Ù»ñÇÏÛ³Ý Ð³ñ³íÁ, áñÁ ÝáõÛÝå»ë ¹³ï³å³ñïí³Í ¿ñ ³í»ñÙ³Ý áõ áãÝã³óÙ³Ý:

ÌÙ³ÏáõïÇ Çñ³Ï³Ý ³é³ëå»ÉÝ»ñÇ ß³ñùáõÙ ³ñÓ³·³ÝùíáõÙ ¿ ³ëù³å³ïáõÙÁ. §ºÕ»É ¿ ÙÇ ÏÝÛ³½ ÜÇÏáÉ` ²ñÕáõÃÛ³Ý-ºñϳÛݳµ³½áõÏÝ»ñÇó: …²ëáõÙ »Ù ÇÝùÝ ³ÝÓݳå»ë í³ï Ù³ñ¹ ãÇ »Õ»É, µ³Ûó ÍÝí»É ¿ ²ñÕáõÃÛ³Ý-ºñϳÛݳµ³½áõÏ, ͻͻÉáõ Çñ³íáõÝùáí: ÆëÏ Í»Í»Éáõ Çñ³íáõÝùÁ µ»ñáõÙ ¿ ͻͻÉáõ ëáíáñáõÃÛáõÝ, áñ ³ÝóÝáõÙ ¿ Ñáñ »ñ³ÏÇó áñ¹áõ »ñ³ÏÁ` ãѳñóÝ»Éáí áñ¹ÇÝ Ïáõ½»±ñ Ù³ñ¹ Í»Í»É Ã» á㦠(47):

§Ì»Í»Éáõ Çñ³íáõÝùáí¦ ÍÝí³Í ÏÝÛ³½ ÜÇÏáÉÁ ¹³ï³å³ñïí³Í ¿ Í»Íí»Éáõ, áãÝã³Ý³Éáõ ¨ ³ÝÑ»ï³Ý³Éáõ` Ç Ñ³Ï³é³Ï ËáõÉ ¼³ñÙ³ÛñÇ ³ÛÝ åݹٳÝ, û ݳ §»½³Ý áõÅ áõÝ»ñ¦ áõ µáÉáñÁ §½³ñÙ³ÝáõÙ ¿ÇÝ, û áÝó ãÇ Æß˳ÝÇÝ ïí»É ë³ïϳóñ»É¦ (49): ÆëÏ Æß˳ÝÁ, áñ íñ³ ¿ñ ѳë»É ³ÛÝ å³ÑÇÝ, »ñµ §Í»Í»Éáõ Çñ³íáõÝùáí ÍÝí³Í¦ ÏÝÛ³½ ÜÇÏáÉÝ ³ÛÝù³Ý ¿ñ ù³ó³Ñ³ñ»É Ýñ³ ËáõÉ »Õµ³Ûñ ¼³ñÙ³ÛñÇÝ, áñ ݳ §ÙdzÛÝ ÃáõÛÉ ïÝù³ÉÇë ¿ »Õ»É¦ (§ÐÇÙ³ áñ ÑÇßáõÙ »Ù, ϳñÍ»ë ùÝÇ Ù»ç ¿Ç, ¿Ýù³Ý ¿ñ ó³í»É, áñ ¿É ã¿ñ ó³íáõÙ¦), ÉáõóÏÇÝ Ùáï»óñ»É ¿ ÏÝÛ³½Ç Í˳ËáïÇÝ, ³å³ ϳñ·³¹ñ»É` ³é³’ç ÁÝÏÇñ: àõ ï³ñ»É-ѳëóñ»É ¿ ø³ñÇ ·ÉáõËÁ. §ÂéÇ’ñ¦: §ÎÝÛ³½Á µ³ñÓñ³óñ»É ¿ Ùïñ³ÏÁ: Æß˳ÝÁ ßáÕ³óñ»É ¿ ٳݷ³ÕÁ. §Î³’, ³Ûï³, Ùáïë ϳ, ÙÇ’ ϳëϳÍÇñ: ÂéÇñ, ϳë»Ù Ùáïë ٳݷ³Õ ã¿ñ, Ãí³Ýù ¿ñ. ÃéÇñ, ÙÇ ³Ù³ãÇñ: … Æß˳ÝÁ ù³óáí Ññ»É ¿¦ (49): ÆëÏ »ñ»ÏáÛ³Ý, »ñµ »Õµáñ çÕ³ÛÇÝ Ýáå³Ý ¹»é ã¿ñ ³Ýó»É, »ñµ ¹»é ïÝÇó ã¿ñ ÷³Ëã»É, Æß˳ÝÁ Ñá·Ý³Í µ³ñÓñ³ó³í ¼³ñÙ³ÛñÇ Ùáï áõ ÙÇ ³ÙµáÕç Ï»Ýë³Ï³Ý ÷ÇÉÇëá÷³ÛáõÃÛáõÝ å³ñáõݳÏáÕ Ñ³ñóáõÙ ³ñ»ó Ýñ³Ý, áñ ϳñÍ»ë Ðñ³Ýï سèáëÛ³ÝÇ Ñ³ñóáõÙÝ ¿ áõ ³åëåñ³ÝùÁ ³Ù»ÝùÇë. §Ø³Ý·³ÕÁ Ó»éùǹ` ù»½ ͻͻ±Ý: سݷ³ÕÝ ÇÝãÇ’ ѳٳñ ¿, áã˳’ñ¦: Æß˳ÝÁ` §Ïéí³ñ³ñ, ³Ýå»ïù, Ñáï³Í¦, §Æß˳ÝÁ ¹³éÝáõÙ ¿ Ñ»ñáë¦, µ³Ûó ³Û¹ ÝáõÛÝ Æß˳ÝÁ §ÏÝáçÝ ³ÛÝå»ë ¿ñ Ë÷»É, áñ ³ñÝáí ¿ñ ÁÝϻɦ: §ÆëÏ Ñ»ïá, áñ ϳñ·»ñÁ ÷áËí»óÇÝ, ˳éÁ Ïñ³ÏáóÁ ¹³é³í ѳïáõÏ»Ýï` Æß˳Ýë »Ï³í ïáõÝ, ¹³ñÓ³í ѳñ·í³Í, ù³Õ³ù³í³ñ Ù³ñ¹¦ (51): ÆëÏ àëÏ³Ý áñ¹áõ ³ÛÝ Ñ³ñóÇÝ, û ÙáñÝ ÇÝãáõ ¿ñ ëå³Ý»É, ËáõÉ ¼³ñÙ³ÛñÝ ³ñ¹³ñ³óáõÙ ¿ñ ÷ÝïñáõÙ. §ì³Û û ݳ ¹»Ù ¿ñ Æß˳ÝÇ ·áÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ, ¹ñ³ ѳٳñ ¿É ëå³Ý»É ¿ñ: Üñ³ Ñ»ñÝ ³Ë³ñ ѻճ÷áË³Ï³Ý ¿ñ¦ (52): ²Ñ³ ³Ûëå»ë ³ÝáõÕÕ³ÏÇáñ»Ý µ³ó³Ñ³ÛïíáõÙ ¿ Æß˳ÝÇ ù³Õ³ù³Ï³Ý ѳϳé³Ïáñ¹Á` ѻճ÷á˳ϳÝÁ, áñÁ ¹»Ù ¿ñ óɳÝãÇ Æß˳ÝÇ áã ÙdzÛÝ §Õ³ã³ÕáõÃÛ³ÝÁ¦, ³Ûɨ ûñÇÝ³Ï³Ý ³ß˳ï³ÝùÇÝ. §Æß˳ÝÝ áõ½áõÙ ¿ñ ï³ëÁ-ï³ëÝÑÇÝ· ë»ÝÛ³Ïáí ïáõÝ ë³ñù»É: ´³Ûó ųٳݳÏÇÝ áñë³ó ßßáõÏÝ»ñÁ, û ³Ûë å»ïáõÃÛáõÝÁ ³Û¹åÇëÇ å»ïáõÃÛáõÝ ã¿, áõ Ùݳó §Ù³ïݳù³ß¦ µ³×ÏáÝÇ Ù»ç, ïñ»ËÝ»ñÁ ѳ·ÇÝ, »½Ý»ñÇÝ Ñ³í³ë³ñ Ó·»Éáí¦ (52-53):  

20-ñ¹ ¹³ñáõÙ ²é³çÇÝ Ñ³Ù³ß˳ñѳÛÇÝ å³ï»ñ³½ÙÝ Çñ Ñ»ï µ»ñ»ó Ñ»ñáëÝ»ñÇ, ³ÝÙ³Ñ Ù»éÛ³ÉÝ»ñÇ áõ ÏáñáõëÛ³É ë»ñÝ¹Ç Çñ µ³Ý³ÏÁ:

 §ê³ñÃáñÇë¦ í»åáõÙ Ðáñ³ë ´»ÝµááõÝ ³Û¹ ë»ñÝ¹Ç ³Ù»Ý³µÝáñáß Ý»ñϳ۳óáõóÇãÝ ¿: ²Ûë Ï»ñå³ñáí üáÉùÝ»ñÁ í»ñëïÇÝ Ñ³ëï³ïáõÙ ¿, áñ ÇÝùÁ, Ù»Í Ù³ë³Ùµ, ݳ˳å³ïíáõÃÛáõÝÁ ï³ÉÇë ¿ §ÇÝùݳ·Çï³ÏóÙ³Ý áõ ÇÝùݳѳëï³ïÙ³Ý ÷ÝïñïáõùÇ Ù»ç¦ ·ïÝíáÕ ³Ýѳï³Ï³ÝáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ¹ÇÙ³å³ïÏ»ñÇ Ï»ñïÙ³ÝÁ:

¼áõñ ã¿, áñ ųٳݳÏÇÝ ³Ýí³ÝÇ ýáÉùÝ»ñ³·»ï â³ñɽ ܳÛÉáÝÝ Çñ §üáÉùÝ»ñÁ ¨ 먳ÙáñÃÁ¦[3] áõëáõÙݳëÇñáõÃÛ³Ý Ù»ç Ýᯐ ¿, áñ ·ñáÕÇ åݹٳٵ` §Ù³ñ¹Á ãå»ïù ¿ Ëáõë³÷Ç Çñ Ù³ñ¹Ï³ÛÇÝ å³ï³ë˳ݳïíáõÃÛáõÝÇó: سñ¹áõ ÑÇÙÝ³Ï³Ý ³ñųÝÇùÝ»ñÝ »Ý ϳñ»ÏóáõÃÛáõÝÁ, Ñݳ½³Ý¹áõÃÛáõÝÁ, Ý»ñáÕ³ÙïáõÃÛáõÝÁ, ïáÏáõÝáõÃÛáõÝÝ áõ ³ß˳ï³ëÇñáõÃÛáõÝÁ: ²Ûë ³Ù»ÝÇÝ ø³áõÉÇÝ ³í»É³óÝáõÙ ¿ ³ñ¹³ñáõÃÛ³Ý ¨ ³½³ïáõÃÛ³Ý ë»ñÁ: üáÉùÝ»ñÁ ÑdzÝáõÙ ¿ ³Ýѳïáí ¨ áã û ѳë³ñ³Ï³Ï³Ý ¿³Ïáí¦: ºñµ ½ÇÝíáñ³Ï³ÝÇ (·»Ý»ñ³ÉÇ ï³ñµ»ñ³Ýß³ÝÝ»ñáí) ѳٳ½·»ëïÁ ѳ·ÇÝ Ðáñ³ë ´»ÝµááõÝ Ï³Û³ñ³ÝáõÙ Çç³í ·Ý³óùÇó, Ýñ³Ý Ýϳï»Éáí` Íáí³ÛÇÝ Ñ»ï¨³ÏÇ ÙÇ ½ÇÝíáñ §ßáõñûñÁ ѳí³ù»Éáí` Ýí³ëï³óÝáÕ, ·é»ÑÇÏ Ó³ÛÝ Ñ³Ý»ó¦, ³å³ §Ãù»ó áã ³ÛÝ ¿ Ðáñ³ëÇ áïù»ñÇ Ùáï, áã ³ÛÝ ¿` áõñÇß ÏáÕÙ¦:

ºÕµáñÁ ·áñáí³Ýùáí ëÇñáÕ áõ Ýñ³Ýáí Ñå³ñï³óáÕ §Ü³ñóÇë³Ý Çñ»Ý ë»ÕÙ»ó »Õµáñ Ó»éùÁ:

- ²ñÇ ßáõï ïáõÝ ·Ý³Ýù, áñ ßáñ»ñ¹ ÷áË»ë áõ ÙÇ Ï³ñ·ÇÝ µ³Ý ѳ·Ý»ë, - »ÕµáñÁ ßï³å»óÝ»Éáí` ó³Íñ³Ó³ÛÝ ³ë³ó ݳ:

- гٳ½·»ëïë ѳݻ±Ù, - ѳñóñ»ó Ðáñ³ëÁ, - ÇëÏ ÇÝÓ ÃíáõÙ ¿ñ, û ë³½áõÙ ¿, - ÷áùñ-ÇÝã íÇñ³íáñí³Í` ³í»É³óñ»ó »Õµ³ÛñÁ: - γñÍáõÙ »ë` ¿ë ѳ·áõëïáí ÍÇͳջÉDZ »Ù¦ (150):

Æñ ½ÇÝíáñ³Ï³Ý å³ñïùÁ µ³ñ»ËÕ×áñ»Ý ϳï³ñ³Í Ðáñ³ëÁ ß³ï É³í ·Çï³ÏóáõÙ ¿ñ, áñ ï³ñÇÝ»ñ ³Ýó §áã ß³ñù³ÛÇÝÝ»ñÇ ¹»Ù ³Ûë ÑÇëï»ñÇ³Ý Ù³ñ³Í ÏÉÇÝÇ, Ù³ñ¹ÇÏ ÏѳëϳݳÝ, ³é³ÝÓÇÝ ½ÇÝíáñÝ»ñ ¿É ÏѳëϳݳÝ, áñ ³Ûë áÕç Ñdzëó÷áõÃÛáõÝÁ ³Ù»ñÇÏÛ³Ý ³ñß³í³ÛÇÝ ß³ñųϳ½ÙÁ ãÇ Ùá·áݻɦ, µ³Ûó Ðáñ³ëÝ ³ÝϳñáÕ ¿ñ å³ï³ëË³Ý»É Ü³ñóÇë³ÛÇ å³ñ½áõÝ³Ï ¨ ¹ÇåáõÏ Ñ³ñóÇÝ. §ÆëÏ Ç±Ýã ¿ Ùá·áݻɦ (151):

Æñ ëï»Õͳ·áñÍáõÃÛáõÝÝ»ñáõÙ àõ. üáÉùÝ»ñÁ ÷áñÓáõÙ ¿ñ Ù³Ýñ³Ù³ëÝáñ»Ý µ³ó³Ñ³Ûï»É Çñ ëϽµáõÝùÝ»ñÁ, áñáÝù Ñ³×³Ë Ñ³ÙÁÝÏÝáõÙ ¿ÇÝ Çñ Ï»ñå³ñÝ»ñÇ ëϽµáõÝùÝ»ñÇÝ: ²Û¹ ëϽµáõÝùÝ»ñÝ ÇÝùÝÇÝ É³í³ï»ë³Ï³Ý áõ í»Ñ ¿ÇÝ, ë³Ï³ÛÝ, üáÉùÝ»ñÁ ã¿ñ Ëáõë³÷áõÙ §ï·»Õ áõ í³ï³ï»ë³Ï³Ý Ù³Ýñ³Ù³ëÝ»ñáí¦ ³ÙµáÕç³óÝ»É Çñ ɳí³ï»ëáõÃÛáõÝÁ. §ºÃ» üáÉùÝ»ñÇ ëï»Õͳ·áñÍáõÃÛáõÝÁ ùÝݳñÏíÇ áñå»ë ÙÇ ³ÙµáÕçáõÃÛáõÝ, ³å³ ϳñ»ÉÇ ¿ ·ïÝ»É É³í³ï»ë³Ï³Ý ï»ë³Ï»ï... ²ÛÝ Ù³Ýñ³Ù³ëÝ»ñÁ, áñáÝóáí üáÉùÝ»ñÁ µ³ó³Ñ³ÛïáõÙ ¿ Çñ ëϽµáõÝùÝ»ñÁ, Ñ³×³Ë í³ï³ï»ë³Ï³Ý ¨ ï·»Õ »Ý, ë³Ï³ÛÝ ëϽµáõÝùÝ»ñÝ Çñ»Ýù ³Û¹åÇëÇÝ ã»Ý: ܳ ³ëáõÙ ¿, áñ áñ³ÏÁ áã û §Ï³¦-Ý ¿, ³ÛÉ` §³ÝáõÙ ¿¦-ݦ (Nilon 1962:2-3):

            ²é³çÇÝ Ñ³Ù³ß˳ñѳÛÇÝ å³ï»ñ³½ÙÇÝ Ù³ëݳÏó»É ¿ñ á’ã ÙdzÛÝ Ðáñ³ë ´»ÝµááõÝ, ³Ûɨ ê³ñÃáñÇëÝ»ñÇ ·»ñ¹³ëï³ÝÇ í³Õ»ÙÇ ëå³ë³íáñ 먳Ùáñà ê³ÛÙáÝÇ áñ¹Ç ø³ë÷ÇÝ, áñÁ, í»ñ³¹³éݳÉáí å³ï»ñ³½ÙÇó, ·áõݳ·»Õ áõ Ùá·áÝ³Í µ³½áõÙ å³ïÙáõÃÛáõÝÝ»ñ ¿ñ å³ïÙáõÙ Ûáõñ³ÛÇÝÝ»ñÇÝ: üñ³ÝëdzÛÇ ê»ÛÝà êÛáõÉ÷ÇëÇ Ý³í³Ýáñá·³ñ³ÝáõÙ ³ß˳ï³Ýù³ÛÇÝ ·áõÙ³ñï³ÏÇ ½ÇÝíáñ »Õ³Í ø³ë÷ÇÝ í»ñ³¹³ñÓ»É §¨ ÑÇÙ³ ËáѳÝáóáõÙ Ýëï³Í` Ýñ³Ýó å³ïÙáõÙ ¿ å³ï»ñ³½ÙÇ Ù³ëÇݦ:

            § - êåÇï³ÏÝ»ñÇÝ ¿É »ë µ³ÝÇ ï»Õ ã»Ù ¹ÝáõÙ, - ³ëáõÙ ¿ñ ݳ: - ä³ï»ñ³½ÙÁ ³Ù»Ý ÇÝã ÷áË»É ¿: ¸» áñ ³ëáõÙ »Ý` Ý»·ñ»ñÁ ϳñáÕ »Ý üñ³ÝëÇ³Ý ÷ñÏ»É ·»ñٳݳóÇÝ»ñÇó, áõñ»ÙÝ Ù»½ åÇïÇ ï³Ý µáÉáñ ¿Ý Çñ³íáõÝùÝ»ñÁ, áñ ·»ñٳݳóÇÝ»ñÝ áõÝ»Ý... ÎéÇíÁ µ³ó»ó 먳ÙáñÃÇ É»½áõÝ, - ×ßï»ó ø³ë÷ÇÝ: - Üñ³Ýó Ëáë»Éáõ Çñ³íáõÝù ïí»ó: §êå³Ý»ù ·»ñٳݳóÇÝ»ñÇÝ, Ñ»ïá Ó»ñ ׳éÝ ³ë»ù¦, - ³ëáõÙ ¿ÇÝ Ýñ³Ýù: Ø»Ýù ¿É ¿¹å»ë ³ñ»óÇÝù¦ (62-63), - ³Ñ³ ³Ûëå»ë, ³ëïÇ׳ݳµ³ñ µ³ó³Ñ³ÛïíáõÙ »Ý 먳Ùáñà ø³ë÷ÇÇ ù³Õ³ù³óÇ³Ï³Ý áõ é³ëë³Û³Ï³Ý ¹ÇñùáñáßáõÙÝ»ñÁ, ë³Ï³ÛÝ üáÉùÝ»ñÁ ãÇ µ³í³ñ³ñíáõÙ ³Û¹ù³Ýáí, ݳ ß»ßï³¹ñáõÙ ¿ 먳ÙáñÃÝ»ñÇ` ³ñ¹³ñáõÃÛ³Ý ¨ ѳí³ë³ñ Çñ³íáõÝùÝ»ñÇ Ñ³ëï³ïÙ³Ý Ó·ïáõÙÁ, ÇÝãå»ë ݳ¨ ÏñáÝ³Ï³Ý Ñ³Û³óùÝ»ñÇ ³ÛÝ ÷á÷áËáõÃÛáõÝÁ, áñ Ýϳï»ÉÇ ¿ñ å³ï»ñ³½ÙÇ µáíáí ³Ýó³Í ë»ñÝ¹Ç Ù»ç:

ø³ë÷ÇÝ Ñ³çáÕ³óñ»É ¿ñ ¹áõñë åñÍÝ»É å³ï»ñ³½ÙÇ ³Õ³óÇó ¨ ïáõÝ í»ñ³¹³éݳÉ, áõëïÇ ½³ñÙ³ÝùÇó áõ ÷ñÏí³Í ÉÇÝ»Éáõ Ññ×í³ÝùÇó ß³ñáõÝ³Ï ·ÉáõË ¿ñ ·áíáõÙ. §ä³ï»ñ³½ÙÁ ëåÇï³ÏÝ»ñÇÝ óáõÛó ïí»ó, áñ ³é³Ýó ·áõݳÙáñÃÝ»ñÇ ·ÉáõË ã»Ý ѳÝÇ: àïù»ñÇ ï³Ï ïñáñáõÙ »Ý, µ³Ûó Ñ»Ýó Ý»ÕÝ »Ý ÁÝÏÝáõÙ, ϳÝãáõÙ »Ý. §ÊݹñáõÙ »Ýù, ëÁñ, å³ñáÝ ¶áõݳíáñ سñ¹, ¹áõù »ù »ñÏñÇ ÷ñÏÇãÁ¦: ÆëÏ ·áõݳíáñÝ»ñÁ áõ½áõÙ »Ý ѳÕóݳÏÇ åïáõÕÝ»ñÁ ù³Õ»É, ¨ ÇÝãù³Ý ßáõï, ¿Ýù³Ý ɳí:

            - гëï³ï Ïù³Õ»Ý, - ùñÃÙÝç³ó ê³ÛÙáÝÁ:

            - г, ѳëï³ï: àõ ϳݳÝó ѳñóáõÙ ¿É: ºë ÙÇ ëåÇï³Ï ÏÇÝ áõÝ»Ç üñ³ÝëdzÛáõÙ, ¿ëï»Õ ¿É ÏáõݻݳÙ:

            - ÂáÕ ù»½ ÙÇ µ³Ý ³ë»Ù, Ý»·ñ, - ³ë³ó ê³ÛÙáÝÁ: - ´³ñ»·áõà ²ëïí³Í ù»½ ß³ï »ñϳñ ¿ å³Ñå³Ý»É, µ³Ûó ÙÇßï ¿¹å»ë ãÇ ÉÇÝÇ:

            - àñ ¿¹å»ë ¿, ³é³Ýó Ýñ³ ¿É Ûáɳ ϷݳÙ, - ¹ÇÙ³¹ñ»ó ø³ë÷Çݦ (66):

ꨳÙáñà Ñáñ ¨ áñ¹áõ ³Ûë ßÇï³Ï »ñÏËáëáõÃÛáõÝÁ ÏñÏÇÝ Ñ³ëï³ïáõÙ ¿, áñ üáÉùÝ»ñÝ Çñ³å³ßï Ýñµ³ÝϳïáõÃÛ³Ùµ ¿ ëï»ÕÍáõÙ Çñ Ï»ñå³ñÝ»ñÁ` Ýñ³Ýó Çñ³íáõÝù í»ñ³å³Ñ»Éáí ÙÇÝ㨠í»ñç ³ÝÏ»ÕͳݳÉáõ ¨ áõÕÕ³Ùïáñ»Ý Ý»ñϳ۳ݳÉáõ ÙÇçáóáí µ³ó³Ñ³Ûï»É á’ã ÙdzÛÝ Çñ»Ýó ѳ۳óùÝ»ñÝ áõ ¹ÇñùáñáßáõÙÝ»ñÁ, ³Ûɨ` Çñ»ÝÁ:

ÆëÏ Ðñ. سèáëÛ³ÝÇ Ñ³Ù³ñ ³ß˳ñÑÇ ×ÇßïÝ áõ ë˳ÉÝ áõñí³·ÍíáõÙ »Ý Æß˳ÝÇ ËáëùáõÙ, áñÇ Ñ³Ù³ñ §Ï³ñ¨áñ ã¿ñ ÃáéÝ ÇÝã ¿ñ ³ëáõÙ, å³åÇÝ ·áíá±õÙ ¿ñ, û ѳÛÑáÛáõÙ: γñ¨áñÝ ³ÛÝ ¿ñ, áñ ³ëá՛õÙ ¿ñ, ³ëáÕÝ»ñÇ՛ó ¿ñ: … ÖÇßï »Ù ³ëáõÙ, ¹áõ ÇÝÓ³ÝÇó ɳíÝ »ë: ´³Ûó ãϳñÍ»ë, áñ »Ã» ¹áõ ×Çßï »ë, áõñ»ÙÝ »ë ëË³É »Ù: … ¶Çï»±ë ë˳ÉÝ áí ¿… ë˳ÉÁ Ññ»Ý ¿, Ññ»Ý, ÍÙ³ÏáõÙ É³ó ¿ ÉÇÝáõÙ: … Èë³Í ÏÉÇÝ»ë, ÇÙ ùáõÛñ سñ·³ñÇïÇ Ý߳ݳÍÇÝ Ñ³Õå³ï»óÇù ëå³Ý»É ¿ÇÝ: Ê»Õ× ¿ñ, ëå³Ý»É ¿ÇÝ, Ë»Õ×áõÃÛáõÝÁ ëË³É ¿: êå³ÝáÕÇÝ ·ï³` Ë»Õ׳óñǦ (63): ÆëÏ ÃáéÝ Áݹ¹ÇÙ³ó³í. §¸» É³í ¿, ß³~ï É³í ¿. »ë ×³é ³ë»Ù óɳÝÇ ¹»Ù` ÷áÕ ëï³Ý³Ù, óɳÝáÕÁ óɳÝÇ, Çñ³ñ ÏáÕùÇ ³åñ»Ýù… ¶Çï»±ë ÇÝã, å³å, ù»½` áã, ï³ñÇù¹ ³Ýó ¿, µ³Ûó ²ñï³ßÇÝ Ïϳ˻Ç, ³½ÝÇí Ëáëù, ÏÏ³Ë»Ç ùá ³Û·áõÙ, ÍÇñ³ÝÇ Í³éÇó, ù³ñÝç»óáõ ³ãùÇ ³é稅 ø»՛½ ¿É Ïϳ˻Ç, å³å, áñ ãß³ñáõݳϻë ÏÛ³ÝùÁ ѳñ³Ù»É…¦ (64):

ê³ ³ñ¹»Ý Ðñ³Ýï سèáëÛ³ÝÇ É³Ûݳѳ۳óáõÃÛáõÝÝ ¿: ØÇ ÏáÕÙáõ٠ѻճ÷áË³Ï³Ý ÃáéÝ ¿, áñÇÝ ³Ý·³Ù å³åÁ` Ñdzó³Í, µ»ñ³ÝÁ µ³ó ¿ñ ³Ï³Ýç ¹ÝáõÙ. §- ²Ûï³, ×Çßï »Ù ³ëáõÙ, ÇëÏ³Ï³Ý Þ³Ù³ËÛ³ÝÝ ¿, ¿Ý ѻճ÷á˳ϳÝÁ, ÙÇ Ù³½ å³Ï³ë ãǦ, §Ã³É³ÝáÕÝ»ñÇÝ Ï³ËáÕ¦ ѻճ÷á˳ϳÝÁ, ÙÛáõë ÏáÕÙáõÙ` ³í³½³Ï Æß˳ÝÁ, ³ñ¹³ñ Æß˳ÝÁ, ³ß˳ïáÕ Æß˳ÝÁ, áñ å³ï·³ÙáõÙ ¿. §²ß˳ï³Ýùë` ¹ñ³Ý: ÂáÕ Ã³É³ÝáÕÝ»ñÇÝ Ï³ËÇ, ÇÝùÝ ¿É ¹ñ³Ýáí ³åñÇ: Ê»Õ× ãÉÇÝÇ, Ë»~Õ×, Æß˳ÝÛ³Ý ÉÇÝÇ, ¸¨áÛ³Ý ãÉÇÝǦ (64):

Ðñ³Ýï سèáëÛ³ÝÝ ³Ûëï»Õ ¿É Ù»½ ѳÙá½áõÙ ¿. ݳ¨ ³½·áíÇ Ë»Õ× ãÉÇÝ»Ýù, ù³ÝÇ áñ ÷áñÓí³Í ×ßÙ³ñïáõÃÛáõÝ ¿, û áõÅ»ÕÇ Ñ»ï ѳßíÇ »Ý ÝëïáõÙ, ÇëÏ ÃáõÛÉÇÝ` áïùÇ ÏáË³Ý ³ÝáõÙ:

¼»ÏáõóáõÙÝ ÁÝûñóí»É ¿ гÛ-éáõë³Ï³Ý ëɳíáÝ³Ï³Ý Ñ³Ù³Éë³ñ³ÝÇ Ï³½Ù³Ï»ñå³Í §Ðñ³Ýï سèáëÛ³ÝÇ 75-³ÙÛ³ÏÇÝ ÝíÇñí³Í ·Çï³ÅáÕáíáõÙ¦, Ù³ÛÇëÇ 20, 2010

   

---

[1]àõ. üáÉùÝ»ñ, ê³ñÃáñÇë, óñ·Ù.` ¸. гٵ³ñÓáõÙÛ³Ý, Üáñ-¸³ñ, ºñ., 2000, (³ÛëáõÑ»ï¨` µáÉáñ ٻ絻ñáõÙÝ»ñÝ ³Ûë ·ñùÇó, ¿ç»ñÁ` ÏÇó):

[2]Ðñ. سèáëÛ³Ý, ܳݳ Çß˳ÝáõÑáõ ϳÙáõñçÁ, ú·áëïáë, ºñ., 2006, (³ÛëáõÑ»ï¨` µáÉáñ ٻ絻ñáõÙÝ»ñÝ ³Ûë ·ñùÇó, ¿ç»ñÁ` ÏÇó):

[3] Ch. H. Nilon, Faulkner and the Negro,  University of Colorado Studies, Series in Language and Literature, no. 8, University of Colorado Press, Sept., 1962, p. 2-3. (³ñ·Ù³ÝáõÃÛáõÝÝ»ñÝ ÇÙÝ »Ý. - ¸. Ð.):

For my New Friend Diana Matisz - a writer, photographer from Pennsylvania

The world has become so tiny that I found you without stretching out my hands through space and time, without even calling you by my cell, without seeing you in my dream. You were just there - in your locked-door house waiting for me lying before your comp monitor, then sitting in your chair sipping a cup of coffee, then walking on the road or through the forest groaning under the silent snow, with your camera to catch lonely trees and the "shivering sun". Then there was me on the same road roaming without a camera but taking pictures of lonely people squatting at the corners of houses ruined and quitted for ever as well. With my memory. With my experience of love and hatred. With writing and art through which this world has become so hugely tiny. So embarrassingly familiar. Familiar Stranger.